Nemanja Đukić: Homoseksualizam i princip minimalnog argumenta

Ono što se obično imenuje kao analiza nekog problema, epistemološki posmatrano predstavlja dva divergentna oblika saznanja: objašnjenje i razumijevanje. Objašnjenje predstavlja oblik saznanja inače karakterističan za nomotetske (prirodne) nauke koji ustanovljava uzrok i posljedice datog fenomena (tzv. istorijska analiza) te elemente od kojih je taj problem sačinjen (tzv. strukturalna analiza). Razumijevanje predstavlja oblik saznanja inače karakterističan za idiografske (društveno-humanističke) nauke i on se sastoji u otkrivanju značenja, smisla i namjera povezanih sa datom pojavom. U objašnjenju i razumijevanju neke pojave, pri čemu je važno napomenuti da kada je riječ o društvenim pojavama razumijevanje prethodi objašnjenju, argumentaciju u vezi analize tog fenomena, zavisno od prirode te pojave, moguće je pronaći na četiri nivoa: pravnom, naučnom, etičkom i religijskom. Ponekad je u cilju što uspješnije analize nekog fenomena neophodno koristiti argumente različitih nivoa a ponekad to i nije potrebno imajući u vidu kako mogućnost da neki fenomen bude adekvatno razumljen ili objašnjen samo jednom vrstom argumenata (tzv. minimalni argument), tako i mogućnost da upotreba prevelike i nepotrebne argumentacije zakomplikuje i tako onemogući analizu neke pojave iako to načelno i nominalno i predstavlja svrhu i cilj same analize.

U tom smislu fenomen homoseksualizma moguće je adekvatno razumijeti i objasniti minimalnim etičkim argumentom i to Kantovim prvim kategoričkim imperativom. Kao što je poznato, prvi kategorički imperativ glasi: „Postupaj tako da maksima tvoga delovanja može da posluži kao jedan opšti zakon.“[1] Ili drugačije govoreći, dilema u vezi ispravnosti nekog djelovanja rješiva je sa stanovišta univerzalnosti, tj. mogućnosti da to djelovanje odnosno njegov princip (načelo volje u kome je to djelovanje utemeljeno) postane univerzalno. To znači, ni manje ni više, nego da su ispravna samo ona djelovanja koja mogu biti univerzalna, odnosno samo oni principi koji mogu biti univerzalni.

Da li homoseksualizam može biti univerzalan?

Naravno da ne može jer ona zajednica ili društvo (dakle bilo koja forma društvenosti) koja homoseksualnost uzdigne na nivo univerzalne socijalne norme biološki nestaje na nivou postojeće generacije. Zbog toga homoseksualizam predstavlja javnu a ne privatnu stvar. To nije pozitivno-pravno pitanje građanskih prava i sloboda nego biopolitičko pitanje održanja golog života – biosuvereniteta kao opšte sposobnost biološke reprodukcije neke zajednice. Onoga trenutka kada građanska prava i slobode zadobiju pozitivno-pravni legalitet na nivo univerzalne socijalne norme uzdignut je individualizam kao ontološki samoerotizam a na mjesto stanovništva kao pretpostavke državnosti postavljen je ιδιώτης – onaj kome vlastiti samoerotizam onemogućava bavljenje zajedničkim logosom.

---

[1] Kant, I., Kritika praktičnog uma, BIGZ, Beograd, 1979, str. 53.